+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
Ελεώ Θεού Αρχιεπίσκοπος Κόωνσταντινοπόλεως,
Νέας Ρώμης καί Οικουμενικός Πατριάρχης
Παντί τώ πληρωματι τής Εκκλησίας
Χάριν, έλεος καί ειρήνην
Παρά του εν Βηθλεέμ Γεννηθέντος Σωτήρος Χριστού
Ἱερώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἀδελφοί,
προσφιλέστατα τέκνα ἐν Κυρίῳ,
Φθάσαντες τήν μεγάλην ἑορτήν τῶν Χριστουγέννων, δοξολογοῦμεν ἐν ὕμνοις καἰ ᾠδαῖς πνευματικαῖς τόν δι᾿ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους κενώσαντα ἑαυτόν καί τήν ἡμετέραν σάρκα ἀναλαβόντα Κύριον, ἵνα λυτρώσηται ἡμᾶς ἐκ τῆς «δουλείας τοῦ ἀλλοτρίου» καί ἀνοίξῃ τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων Παραδείσου τάς πύλας. Ἀγάλλεται ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, βιοῦσα λειτουργικῶς τό ὅλον μυστήριον τῆς Θείας Οἰκονομίας, προγευομένη τῆς δόξης τῆς ἐσχατολογικῆς Βασιλείας καί δίδουσα χριστοπρεπῶς τήν καλήν μαρτυρίαν τῆς πίστεως, τῆς ἐλπίδος καί τῆς ἀγάπης ἐν τῷ κόσμῳ.
Ὁ «οὐκ ἐκ τοῦ κόσμου» χαρακτήρ τῆς Ἐκκλησίας ὄχι μόνον δέν τήν ἀποκόπτει ἀπό τήν ἱστορικήν καί τήν κοινωνικήν πραγματικότητα, ἀλλά ἐμπνέει καί ἐνδυναμώνει τήν μαρτυρίαν αὐτῆς. Οὕτως, ἡ Ἐκκλησία, ἐν ἀναφορᾷ πάντοτε πρός τόν αἰώνιον προορισμόν τοῦ ἀνθρώπου, διακονεῖ τάς ὑπαρξιακάς ἀνάγκας αὐτοῦ, ἐπιχέει, ὡς ὁ Καλός Σαμαρείτης, «ἔλαιον καί οἶνον» ἐπί τάς πληγάς, καθισταμένη ὁ «πλησίον» παντός «ἐμπεσόντος εἰς τούς ληστάς» (πρβλ. Λουκ. ι’, 25 – 37), ἰωμένη τάς συγχρόνους «ἀσθενείας τοῦ πολιτισμοῦ», φωτίζουσα τάς διανοίας καί τάς καρδίας τῶν ἀνθρώπων. Ἡ πνευματικότης, ὡς παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τήν ζωήν τῶν πιστῶν, σημαίνει μαρτυρεῖν ἔργῳ καί λόγῳ περί τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος καί δέν ἔχει σχέσιν μέ ἄγονον ἐσωστρέφειαν. Τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι ζωῆς χορηγός, πηγή ἀγαθότητος, νομή χαρισμάτων, ζωή καί φῶς. Ὁ χριστιανός εἶναι φλεγόμενος ἄνθρωπος, φιλόθεος, φιλάνθρωπος καί φιλοκαλικός, δραστήριος καί δημιουργικός.
Τό Εὐαγγέλιον τῶν Χριστουγέννων ἀκούεται καί ἐφέτος εἰς ἕν πολιτισμικόν περιβάλλον, ὅπου ὑψίστη ἀξία θεωρεῖται τό «ἀτομικόν δικαίωμα». Ὁ ἑαυτοκεντρισμός καί ἡ φενάκη τῆς αὐτοπραγματώσεως μειώνουν τήν κοινωνικήν συνοχήν, ἐξασθενίζουν τό φιλάλληλον πνεῦμα καί τήν ἀλληλεγγύην καί ἐργαλειοποιοῦν τάς διανθρωπίνας σχέσεις. Ὁ ἄκρατος οἰκονομισμός καί ἡ ἐκκοσμίκευσις βαθύνουν τό ὑπαρξιακόν κενόν καί ὁδηγοῦν εἰς συρρίκνωσιν τῶν δημιουργικῶν δυνάμεων τοῦ ἀνθρώπου.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἀδύνατον νά ἀγνοήσῃ τάς ἐξελίξεις αὐτάς, τάς συνεπείας τῶν ὁποίων ὑφίστανται πρωτίστως οἱ νέοι, μέ ὄχημα τάς σαγηνευτικάς μηχανάς τοῦ τεχνολογικοῦ πολιτισμοῦ καί τάς παντοειδεῖς ὑποσχέσεις «ψευδῶν παραδείσων». Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (Κρήτη, 2016) ἐκάλεσε μετ᾿ ἐμφάσεως τούς νέους «νά συνειδητοποιήσουν ὅτι εἶναι φορεῖς τῆς μακραίωνος καί εὐλογημένης παραδόσεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ταυτοχρόνως δέ καί οἱ συνεχισταί αὐτῆς», νά συμμετέχουν ἐνεργῶς εἰς τήν ζωήν τῆς Ἐκκλησίας, «νά διαφυλάσσουν θαρραλέως καί νά καλλιεργοῦν μέ δυναμισμόν τάς αἰωνίους ἀξίας τῆς Ὀρθοδοξίας διά νά δίδουν τήν ζείδωρον χριστιανικήν μαρτυρίαν» (Ἐγκύκλιος, § 8 καί 9).
Ἐν τῷ πνεύματι τούτῳ, στοιχοῦντες τῇ προτροπῇ τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου καί μέ ἀναφοράν εἰς τήν πρόσφατον ἐκλογήν καί ἐγκατάστασιν τῶν νέων Ἀρχιεπισκόπων Ἀμερικῆς, Αὐστραλίας καί Θυατείρων καί Μεγάλης Βρεταννίας εἰς τάς τρεῖς μεγάλας Ἐπαρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐν τῇ Διασπορᾷ, ἀνακηρύσσομεν τό ἔτος 2020 «ἔτος ποιμαντικοῦ ἀνακαινισμοῦ καί ὀφειλετικῆς μερίμνης διά τήν νεολαίαν», καλοῦντες σύμπαντα τόν καθ᾿ ἡμᾶς ἱερόν κλῆρον καί τόν χριστεπώνυμον λαόν εἰς συμμετοχήν καί εἰς στήριξιν τῆς ἐνθέου ταύτης προσπαθείας.
Ἀποβλέπομεν εἰς τήν ἀνάπτυξιν μιᾶς «διαλεγομένης Ποιμαντικῆς» μέ φαντασίαν καί ὅραμα, μέ ἀκλόνητον πίστιν εἰς τήν ἀείρυτον χάριν τοῦ Θεοῦ καί μέ ἐμπιστοσύνην εἰς τήν δύναμιν τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ προσωποκεντρική αὐτή Ποιμαντική ὀφείλει νά στρέφῃ τούς νέους ἀπό τό «ζητεῖν τά ἑαυτῶν» καί τό «ἑαυτοῖς ἀρέσκειν», εἰς τήν «οὐ ζητοῦσαν τά ἑαυτῆς» ἀγάπην καί εἰς τό «ἀρέσκειν Θεῷ», ἀπό τά «ἀγαθά» εἰς τό «Ἀγαθόν», ἀπό τό «πολλῶν δεῖσθαι» εἰς τό «ἕν, οὗ ἐστι χρεία», συμβάλλουσα εἰς τήν ἀνάδειξιν τῶν χαρισμάτων ἑκάστου ἐξ αὐτῶν. Ὁ ἀληθῶς ἐλεύθερος ἑαυτός γεννᾶται διά τῆς προσφορᾶς τοῦ ἑαυτοῦ μας.
Βάσις διά τήν ἀφύπνισιν τῆς χριστιανικῆς συνειδήσεως παραμένει καί σήμερον ἡ βίωσις καί ἡ κατανόησις τοῦ νοήματος τῆς χριστιανικῆς λατρείας, τοῦ κοινοτικοῦ, εὐχαριστιακοῦ καί ἐσχατολογικοῦ χαρακτῆρος της. Οἱ νέοι πρέπει νά συνειδητοποιήσουν ὅτι ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι σωματεῖον χριστιανῶν ἀλλά «Σῶμα Χριστοῦ». Καλοῦμεν τόν ἀνά τήν οἰκουμένην ἱερόν κλῆρον τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας εἰς μίαν «κενωτικήν» ποιμαντικήν κινητοποίησιν. Δέν θά ἀναμένωμεν νά ἔλθουν οἱ νέοι καί αἱ νέαι πρός ἡμᾶς, ἀλλά πορευόμεθα ἡμεῖς πρός αὐτούς, ὄχι ὡς κριταί ἀλλά ὡς φίλοι, μιμούμενοι τόν «ποιμένα τόν καλόν», ὅς «τήν ψυχήν αὐτοῦ τίθησιν ὑπέρ τῶν προβάτων» (Ἰωάν. ι’, 11). Ὁ ποιμήν εὑρίσκεται πάντοτε ἐν ἐγρηγόρσει καί ἐπιφυλακῇ, γνωρίζει τάς ποιμαντικάς ἀνάγκας τῶν νέων καί τόν κοινωνικόν των περίγυρον καί δρᾷ ἀναλόγως. Ἡ ποιμαντική του παρέμβασις ἀντλεῖ ἔμπνευσιν καί κατεύθυνσιν ἀπό τήν παράδοσιν τῆς Ἐκκλησίας, προσφέρουσα εἰς τούς νέους ὄχι ἁπλῶς «βοήθειαν», ἀλλά τήν «ἀλήθειαν» τῆς ἐλευθερίας, «ἧ Χριστός ἡμᾶς ἠλευθέρωσεν» (Γαλ. ε’, 1).
Μέ αὐτάς τάς σκέψεις, προσκυνοῦντες μετ᾿ εὐλαβείας τό Θεῖον Βρέφος τῆς Βηθλεέμ, εὐχόμεθα πᾶσιν ὑμῖν, ἐκ τοῦ πανεόρτου Φαναρίου, εὐλογημένον τό Ἅγιον Δωδεκαήμερον καί εὔκαρπον τόν ἐπί θύραις νέον σωτήριον ἐνιαυτόν, ἐπικαλούμενοι ἐφ᾿ ὑμᾶς τήν ἀείζωον χάριν καί τό μέγα ἔλεος τοῦ συγκαταβάντος τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων Σωτῆρος Χριστοῦ, τοῦ «Θεοῦ μεθ᾿ ἡμῶν».
Χριστούγεννα ‚βιθ’
† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης πάντων ὑμῶν
+++
† BARTHOLOMAIOS
door de Genade Gods Aartsbisschop van Constantinopel,
nieuw Rome en Oecumenisch Patriarch,
aan het hele pleroma van de Kerk Genade,
barmhartigheid en de vrede van Christus de Redder geboren in Bethlehem
* * *
Eminenties, Excellenties, geliefde broeders en kinderen in de Heer,
Ter gelegenheid van de plechtigheid van Kerstmis verheerlijken we met psalmen, hymnen en spirituele gezangen de Heer die zichzelf heeft verloochend en ons vlees heeft aangenomen om ons te verlossen van de “slavernij van de vijand” en om de deuren van het paradijs voor de mensheid te openen. De Kerk van Christus verheugt zich in de liturgische ervaring van het gehele mysterie van het Goddelijke economie, in de voorsmaak van de glorie van het eschatologische rijk en getuigt, in christelijke zin, van geloof, hoop en liefde in de wereld.
De Kerk “is niet van deze wereld”: verre van haar te isoleren van de historische en sociale realiteit, inspireert deze eigenschap en versterkt ze haar getuigenis. Aldus steeds verwijzend naar de eeuwige bestemming van de mens, zoekt de Kerk antwoorden op diens existentiële behoeften; net zoals de barmhartige Samaritaan geneest ze wonden “door er olie en wijn op te gieten”, en zo voor iedereen die « in de handen van rovers is gevallen » de « naaste » te worden (vgl. Lk 10, 25-37); ze geneest de aandoeningen van de hedendaagse beschaving; ze verlicht de gedachten en de harten van de mensen. Als aanwezigheid van de Heilige Geest in de levens van gelovigen, betekent spiritualiteit getuigenis afleggen, door onze daden en onze woorden, van de hoop die in ons is, volledig zonder in zichzelf gekeerd te zijn. De Heilige Geest is de gever van het leven, bron van goedheid, verspreider van bijzondere gaven, leven en licht. Vurig, geanimeerd door zijn liefde voor God en de mens, door zijn liefde voor schoonheid, is de christen actief en creatief.
Het kerstevangelie is dit jaar ook te horen in een culturele omgeving waarbij het ‘individueel recht’ wordt beschouwd als het allerhoogste goed. Egocentrisme en kunstmatige zelfrealisatie ondermijnen sociale cohesie, raken aan altruïsme en solidariteit en gebruiken menselijke relaties. Onaangepast economisme en secularisme verbreden het existentiële vacuüm en beperken de creatieve krachten van de mens.
De kerk kan deze ontwikkelingen – en de gevolgen daarvan voornamelijk voor jongeren – die gegenereerd worden door de betoverende machinaties van de technologische cultuur en de illusoire beloften van een “vals paradijs”, niet negeren. Het Heilige en Grote Concilie (Kreta 2016) doet een plechtige oproep aan de orthodoxe jeugd om “te beseffen dat ze drager is van een traditie van de eeuwenoude en gezegende Orthodoxe Kerk, en dat ze tegelijkertijd de voortzetting van deze traditie is”, om actief deel te nemen aan het leven van de kerk, en “om de eeuwige waarden van de Orthodoxie moedig te bewaren en krachtig te cultiveren, om een verkwikkend christelijk getuigenis af te leggen” (Encycliek, § 8).
In deze geest, in lijn met deze aansporing van het Heilige en Grote Concilie, en ook met betrekking tot de recente verkiezing en installatie van nieuwe Aartsbisschoppen in de drie grote provincies van de Oecumenische Troon in de Diaspora, met name die van Amerika, Australië en Groot-Brittannië, kondigen we 2020 aan als ” jaar van pastorale vernieuwing en gepaste zorg voor de jeugd “, en we roepen onze geheiligde geestelijkheid en het christelijke volk op om deze door God geïnspireerde inspanning te delen en te ondersteunen.
We overwegen om een “pastoraal van luisteren en uitwisseling” te ontwikkelen, met verbeelding en visie, met een onwrikbaar geloof in de onuitputtelijke Genade van God, en met vertrouwen in de kracht van de vrijheid van de mens. Dit op de menselijke persoon gerichte pastorale werk moet een ommekeer teweeg brengen: het moet de jeugd aanzetten om op te houden met “te zoeken naar het eigen belang” en “zichzelf te behagen “, maar zich daarentegen te wijden “aan de liefde die het eigenbelang niet zoekt”, aan het “behagen van God”, aan het omwisselen van “de goederen” voor “het Goede”, en aan het ophouden zich zorgen te maken over “de veelheid van dingen”, om zo echte rijkdom te bekomen, de enige “die noodzakelijk is”. Ons echt vrije wezen wordt alleen geboren in zelfopoffering.
De blijvende basis voor het ontwaken van het christelijke geweten is te leven en de zin van de christelijke eredienst te begrijpen, vanuit haar gemeenschaps- , eucharistische en eschatologische karakter. Jongeren moeten zich realiseren dat de Kerk geen collectiviteit van christenen is, maar “Lichaam van Christus”. We roepen de geestelijkheid van de Heilige Grote kerk van Christus over de hele wereld op om deel te nemen aan een pastorale “kenosis”. We zullen niet wachten tot jonge mensen bij ons komen, maar we gaan naar hen toe, niet als rechters, maar als vrienden die de “goede herder imiteren die zijn leven geeft voor zijn schapen” (Joh 10, 11). De voorganger is altijd alert en waakzaam, kent de pastorale noden van de jongeren en hun sociale omgeving, en handelt dienovereenkomstig. Geïnspireerd en geleid door de traditie van de Kerk, bestaat zijn pastorale tussenkomst er niet in de jeugd enkel wat “hulp” te geven, maar hij doet hen begrijpen “dat Christus ons voor die vrijheid heeft vrij gemaakt” (Gal 5,1).
Met deze bedenkingen, vroom de knie buigend voor het Goddelijke Kind van Bethlehem, drukken wij vanuit de Phanar met zijn ondoofbare licht, onze wensen uit voor de heilige dagen van Kerstmis tot de Theophanie, en smeken Christus de Verlosser in Zijn minzaamheid voor de mensheid, de “God met ons”, om u Zijn verkwikkende genade en zijn oneindige barmhartigheid te schenken.
Kerstmis 2019
† Bartholomeos van Constantinopel
vurig voorbidder van jullie allen in God
Geen opmerkingen:
Een reactie posten